Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a çıkışının yıl dönümüne özel olarak hazırlanan “Puslu Yolculuk” belgeseli, kurtuluş mücadelemizin 104. yılında 19 Mayıs Cuma günü saat 23.55’te TRT 1’de ekrana gelecek.
“Puslu Yolculuk” belgeseli, Mondros Mütarekesinden başlayarak Kurtuluş Savaşı'na kadar olan Milli Mücadele sürecini tarihsel gerçeklere uygun olarak izleyicilere aktaracak.
Tarih alanında uzman akademisyen ve askeri tarihçilerin bilgileri ışığında 19 Mayıs 1919’dan önceki 6 aylık dönemi stratejik hatlarıyla ortaya koyacak olan belgeselin danışmanlığını Prof.Dr Tufan Gündüz yaptı. Anlatımlarda ise Prof.Dr. Mevlüt Çelebi, Prof.Dr. Seyfi Yıldırım, Prof.Dr. Sinever Esin Derinsu Dayı ve Dr. Öğretim Üyesi Zekeriya Türkmen yaptılar.
Belgeselde tarihin önemli süreçlerinin yanı sıra, az bilinen bir çok anektod da izleyiciyle paylaşılacak.
Belgesel için dönemin 'işgal' süreci, Anadolu ve İstanbul’una ilişkin onlarca farklı kaynaktan alınan görüntü, fotoğraf, resmi belgeden yararlanıldı ve dönemin gazete arşivleri ile askeri ve kurumsal arşivler ve kişisel arşivlerde de incelemeler yapıldı. Bandırma Vapuru ve kara tren modellemelerinin hazırlandığı belgeselde, grafik ve animasyonlarla döneme ilişkin atmosfer bire bir yansıtıldı.
“Puslu Yolculuk” ismi, Mustafa Kemal Paşa’nın 13 Kasım 1918’de Yıldırım Orduları Grup Kumandanlığı görevinden sonra, trenle İstanbul’a dönüşüne atfen seçilmiştir.
13 Kasım günü aynı zamanda, tarihin garip bir cilvesi olarak, Mondros Mütarekesi’nin ardından, İstanbul’un fiilen işgal edildiği gündür.
İtilaf Devletleri donanmasının İstanbul'a girdiği, askeri-mülki otoriteyi eline aldığı, işlerini yürütmek üzere İstanbul’da yüksek komiserler tayin ettikleri bir meşum dönemin başlangıcıdır.
Paşa, aynı gün İstanbul’un buğulu ve puslu ortamına girdiğinde o meşhur sözünü söyleyecektir. “Geldikleri gibi giderler!”.
Bu sözün içinde zaman yoktur, mekan yoktur, uzak bir gelecekten, bir hayalden söz etmek yoktur. Bir kararlılık vardır.
İstanbul işgal acılarını yaşarken, Mustafa Kemal Paşa ve çevresi de sonraki 6 ay boyunca, seferberliğe hazırlanır gibi ufuktaki ölüm-kalım savaşına kararlılıkla hazırlanır.
Sonunda Anadolu’ya çıkışın anahtarı bulunur. Mustafa Kemal 9. Ordu Müfettişi olarak, geniş yetkilerle, Samsun’a gidecek, İtilaf Devletleri’nin daha yaygın bir işgaline meydan vermeyecek şekilde Karadeniz’deki karışıklığı teftiş ve rapor edecektir.
Fakat ne acıdır ki, kendi toprağında, bir paşanın evrağına “geçebilir” mührünü yine düşman İngiliz yüzbaşısı vuracaktır.
Gün, 16 Mayıs’ı bulduğunda, 1927’ye kadar bir daha dönemeyeceği İstanbul’dan ayrılırken, Mustafa Kemal’in kafasında kurtuluş için bambaşka çıkış yolları vardır.
İşte şimdi başka bir puslu yolculuk başlar.
Bandırma Vapurunun kendisi küçük ama yükü ağırdır. Bu vapur, geleceği inşa etmenin ne kadar zor olduğunu bilen insanlarla yüklüdür. Ufuk henüz çok açık ve güneşli değildir ve vapur, içleri vatan endişesiyle dolu insanları taşımaktadır. Karadeniz’in hırçın dalgalarında, İngiliz gemilerinin takibinde, batırılma tehdidiyle, 3 gece süren zorlu yolculuktan sonra Milli Mücadele’nin fitili Samsun’da ateşlenir.
Selanik’in Balkan Savaşları’nda doğru dürüst direnilmeden kaybedilmiş olması Mustafa Kemal’in bağrındaki yara gibidir. O nesil, Anadolu’nun da aynı kaderi yaşamaması için bu engebeli yolda, hayatlarını ortaya koyacaktır.
İlk adımı 19 Mayıs 1919’da Samsun’da atılan, Ankara’da yepyeni bir başkentle son bulan, zorlu, sisli, puslu ama sonu aydınlık bir yolculuk olacaktır bundan sonrası.. TRT iç yapımlar tarafından titizlikle hazırlanan belgeselin yönetmenliğini Neslihan Semerci, yapımcılığını ise Sevim Karakaya yaptı.
Bu dev belgesel 7'den 70'e yüreğinde Türkiye sevgisi olan bütün halkımızı ekran başına çağırıyor...