Suna ve İnan Kıraç Vakfı tarafından kurulan Pera Müzesi 16. yılını kutluyor. 2005 Haziran’ından bu yana faaliyet gösteren müze, bünyesinde yaklaşık 12 bin parça eseri barındıran üç önemli koleksiyon, 100’den fazla uluslararası sergi, 500’den fazla etkinlik ile bugüne dek fiziksel ortamda 2 milyonu aşkın ziyaretçiyi ağırladı. İstanbul’un kalbinde, Pera bölgesinde, geçmişi 19. yüzyıla dayanan bir binada hizmet veren Pera Müzesi, dijital sergileri ve etkinlikleriyle bugün yalnızca İstanbullu sanatseverlere değil, tüm Türkiye’ye ve dünyaya sesleniyor.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı’nın “Oryantalist Resim”, “Anadolu Ağırlık ve Ölçüleri” ve “Kütahya Çini ve Seramikleri” koleksiyonlarını sergilemenin yanı sıra, dünyanın önde gelen sanat kurumlarıyla işbirliği yapan Pera Müzesi, ülkemiz ve dünya sanatının önemli sanatçılarını ve koleksiyonlarını 16 yıldır kesintisiz olarak sanatseverlerle buluşturuyor. Müze, sanatla yakından ilgilenen ve yıllar içinde büyük bir tutkuyla, birbirinden değerli üç önemli koleksiyon oluşturan rahmetli Suna Kıraç ve eşi İnan Kıraç’ın, kızları İpek Kıraç’la birlikte kurdukları vakıf bünyesinde faaliyet gösteriyor. Beyoğlu’nda, tarihi Bristol Oteli’nin bulunduğu yerde, Pera Müzesi için yeniden inşa edilen ve otelin 19. yüzyıla ait Art Deco cephesini taşımaya devam eden bina, bugün çağdaş ve donanımlı bir müze işleviyle sanatseverlere hizmet veriyor.
Rembrandt’dan Picasso’ya yıldızlar geçidi
Pera Müzesi, bir yandan Vakıf koleksiyonları ekseninde gerçekleştirdiği sergi ve etkinliklerle Türkiye’nin kültürel değerlerine ışık tutarken, diğer yandan süreli sergilerle Jean Dubuffet, Henri Cartier-Bresson, Rembrandt, Niko Pirosmani, Josef Koudelka, Joan Miró, Akira Kurosawa, Marc Chagall, Pablo Picasso, Fernando Botero, Ikuo Hirayama, Frida Kahlo, Diego Rivera, Goya, Alberto Giacometti, Grayson Perry, Cecil Beaton, Sergey Parajanov gibi usta sanatçıların yapıtlarını ülkemiz sanatseverleriyle buluşturdu.
Müzenin yöneticisi, Suna ve İnan Kıraç Vakfı Kültür ve Sanat İşletmesi Genel Müdürü Özalp Birol, “Pera Müzesi’nin kapılarını açtığımız ilk günden itibaren önceliğimiz, sahip olduğumuz değerleri kamuyla paylaşmak ve kültür bilincini gelecek kuşaklara aktarmak oldu” diyor ve ekliyor: “Bunun için popüler değil kalıcı olanı tercih ediyor; yalnızca bir müze olarak değil, kültür ve sanatın farklı alanlarını kucaklayan ve izleyiciyle buluşturan bir platform olarak geleneği gelecekle bütünleştirmeye özen gösteriyoruz. Çocuklara, gençlere, yetişkinlere, huzurevlerine, özel eğitim öğrencilerine, öğretmenlere yönelik programlarımızı, öğrenme etkinliklerimizi de, sanatı daha erişilebilir ve kalıcı kılan yayınlarımızı da, film gösterimlerinden söyleşilere ve konserlere uzayan geniş açılımlı kültür ve sanat programlarımızı da en az sergilerimiz ve koleksiyonlarımız kadar önemsiyoruz.”
Birol, dijital platformlarda Türkiye’deki müzeler arasında öncü konumda yer alan Pera Müzesi’nin, pandemi sürecinde, var olan bu altyapıya yeni ve yaratıcı etkinlikler ilave ederek sanatseverlerle iletişimini kesintisiz biçimde sürdürdüğünü vurgulayarak şunları söylüyor: “Sanatın, dijital teknolojilerle, belli bir ölçüde de olsa, duvarların ötesine taşınıp daha geniş kitleleri kucaklayabileceğini pandemi sürecinde gördük. Örneğin bu son dönemde, yalnızca YouTube’da, 10 yıllık toplam izlenme sayımızı tek bir yılda yakaladık. Sergilerimiz ve etkinliklerimiz bir yılda 1 milyon kez izlendi ve YouTube’da toplam izlenme sayımız 2 milyonu aştı. Pera Müzesi Öğrenme Programları ise evde eğitim sürecinin devam ettiği bu dönemde 15.000’den fazla çocuğu ve yetişkini sanal turlar ve atölyeler aracılığıyla sanatla buluşturdu. Yine bu son dönemde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen bir projeye katkıda bulunuyor, çocuklara, öğretmenlere ve gönüllü eğitmenlere yönelik çok sayıda çevrimiçi sergi turu ve etkinlik düzenliyor, her sergi için müfredata uygun öğretmen rehber kitapçıkları hazırlıyoruz. Bunu gerçekleştiren tek müze olduğumuzu gururla söyleyebilirim.”
Sanatın uluslararası elçisi
Kuruluşundan bu yana birçok uluslararası kurumla iş birliği yaparak önemli sergiler gerçekleştiren Pera Müzesi, Fondation Dubuffet, Fondation Maeght, JP Morgan Chase, Fundación Mapfre, Gelman Foundation, Nordiska Museet, Tate Britain, Victoria and Albert Museum, Louvre Museum, Benaki Museum, Oxford University, Cambridge University, Pennslyvania University gibi dünya çapında müze ve koleksiyonların yanı sıra İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Sabancı Müzesi, İstanbul Modern, Resim Heykel Müzesi, Topkapı Sarayı Müzesi, Türk İslam Eserleri Müzesi gibi seçkin ulusal kurumlarla da işbirliği yaptı. Pek çok önemli sanatçıyı ilk kez Türkiye’ye getiren müze, ayrıca yurt dışında düzenlediği sergilerle Vakıf koleksiyonlarını uluslararası sanat ortamına tanıttı.
Genç sergiler
Pera Müzesi, açıldığından bu yana her yıl New York School of Visual Arts, Japan Media Arts Festival, Saraybosna Güzel Sanatlar Akademisi, IAA, Marmara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Anadolu Üniversitesi, Dokuz Eylül Üniversitesi gibi dünyadan ve ülkemizden nitelikli sanat kuruluşlarıyla işbirliği yaparak açtığı sergilerle genç sanata verdiği desteği ulusal ve uluslararası platformlara taşıyor.
Film ve müzik de var
Pera Film, dönemler halinde düzenlediği programlarıyla etkinlikleriyle 2008 yılından bu yana sinema meraklılarına, klasiklerden yeni ve bağımsız filmlere, deneysel film-video örneklerinden animasyon, belgesel ve kısa filmlere uzanan kapsamlı gösterimler düzenliyor. Pera Film şimdiye dek tüm dünyadan 25 film festival ile işbirlikleriyle yaklaşık 2000 filmi izleyiciyle buluşturdu. “Genç Çarşamba”, “Uzun Cuma”, “Elektronik Köprüler” gibi konser serileriyle alternatif müzik yelpazesine yer veren müze, farklı danışmanlar ve temalarla gerçeleştirdiği konserlerle klasik müzik ve oda müziği tutkunlarına da sesleniyor. Alâeddin Yavaşca danışmanlığında gerçekleştirilen Türk müziği konserleri serisi ise günümüzün usta yorumcuları ve sazendelerini, büyük bestecilerin seçme eserleri ile buluşturuyor.
Dijital platformlarda öncü
YouTube’da Türkiye’deki müzeler arasında en yüksek görüntüleme sayısına sahip olan Pera Müzesi, Spotify mecrasını yine Türkiye’de ilk kez kullanan müze olma niteliğine sahip bulunuyor. Müzenin sosyal medyadaki takipçilerinin sayısı ise Haziran 2021 itibariyle 800 bini aşıyor.
2012 yılından itibaren Google Arts and Culture aracılığıyla koleksiyonlarından seçme eserleri tüm dünyaya açmış olan Pera Müzesi, pandemi sürecinde bu birikime yenilerini ekledi. Farklı dijital sergiler, çevrimiçi söyleşiler ve öğrenme programları, web sitesine yüklenen kitap ve kataloglar, evden çıkmadan birkaç tıkla müzeye erişimi kolaylaştırdı.