Eminim ki çocuğu büyüme çağına girmiş çoğu ailenin aklında ortak bir soru vardır: “Çocuğum neden kitap okumuyor?” Ben de uzun zamandır bu soru üzerine düşünüyordum. Cevap ararken şunu fark ettim ki çocuklarının kitap okumadığıyla ilgili hayıflanan anne babaların da hiçbiri kitap okumuyor.
Asıl sorun ne?
Davranışlarımızın ailemizle şekillendiği gibi alışkanlıklarımız da ailemizle şekillenir. Kitap okumak da oyuncaklarımızı toplamak veya uyandıktan sonra yatağımızı toplamak gibi öğrenilen bir alışkanlıktır ve aileden gelir. Eğer çocuğunuzun kitap okumasını istiyorsanız akşam televizyon izlemek yerine bir saat beraber kitap okumayı teklif edebilirsiniz. Beraber aynı kitabı okumak ve o kitap üzerine tartışmak çocuğunuzu kitap okumaya teşvik edecektir.
Kitap okumaya hangi kitaplarla başlanmalı?
Soru üzerine düşündükçe tek problemin aile olmadığının da farkına vardım. Kitap okumaya doğru kitaplarla başlamak da aynı ölçüde önemli. Evet, dünya klasiklerini herkes okumalı çünkü klasik kitapların bize öğrettiklerini ne okul öğretebilir ne de internetten araştırabiliriz. Fakat kitap okumaya klasiklerle başlamak, henüz bunu alışkanlık haline getirmemiş birini çok zorlayacaktır. Bunun yerine fantastik, bilim kurgu ya da aksiyon gibi türlerde kitaplarla okumaya başlamak çok daha yararlı olur diye düşünüyorum. Anlatım dilleri klasiklere göre daha basittir ve çok fazla betimlemeye yer verilmez. Bu da kitap okumayı henüz alışkanlık haline getirmemiş kişileri sıkmaz. Eğer çocuğunuzun hangi kitaplarla okumaya başlaması gerektiği konusunda kararsızsanız sizin için yazımın sonunda birkaç öneri bulunuyor.
Okulun kitap okuma alışkanlığı üzerindeki etkisi ne?
Okuduğumuz okullar her yıl zorunlu birkaç kitap aldırır bize. Onları okuruz ardından özet çıkarmamız gerekir veya sınav oluruz. Zorla yapılması söylenen şeyler, ergenlik çağına girmiş çocuklarda çoğunlukla geri teper. Ortaokul zamanlarımda bana da aynısı olmuştu. Okulun verdiği kitaplar ilgimi çekmiyordu ve onları okumaktan istediğim kitapları okumaya vaktim kalmıyordu. Bu nedenlerden dolayı 8. sınıfa kadar kitap okumaktan oldukça uzaklaştım. Bu durumda ailelerin de elinden gelen bir şey olmuyor tabİi. Okulların bu sistemi değiştirmesi gerektiğini düşünüyorum. Bence kitap seçimleri öğrencilere bırakılmalı ve öğrenciler seçtiği kitaplar üzerine ödev hazırlamalılar.
Problemin çözümü siz ailelerde
Yazımda bahsettiğim gibi kitap seçimi ve okulda okutulan kitaplar ne kadar önemli olsa da çocukları asıl kitap okumaya iten şey ailelerdir. Siz kitap okursanız çocuğunuz sizden görerek, sizi örnek alarak kitaplara merak saracaktır. Her akşam beraber bir saat kitap okumayı teklif edin ve birbirinize okuduğunuz kitapları anlatın. Eminim ki çocuğunuz bir süre sonra bu sohbetlerden çok keyif almaya başlayacak ve kitap okumayı daha çok sevecektir.
Her yaşa hitap eden kitap önerileri
- Bir Kalp Bin Umut - Lara Williamson
- Kiraz Ağacı ile Aramızdaki Mesafe – Paola Peretti
- Mucize – R.J. Palacio
- Momo – Michael Ende
- Karışık – Sharon M. Draper
- Ötediyar – Tahereh Mafi
- Mutlu Prens – Oscar Wilde
- Kağıttan Son Turna Kuşu – Kerry Drewery
- Sıradışı – Miriam Spitzer Franklin
- İçimdeki Müzik – Sharon M. Draper
