Önce çok kültürlülük vardı, sonra her şey bozulmaya başladı. Sağ-sol, sen-ben, biz-siz… Ardından tehditler, darbeler, işkenceler, zorunlu göçler, idamlar, ölümler geldi. Her biri bir öncekinin devamı gibiydi. Türk siyasi tarihine damga vuran olayları, toplumsal acıları anlatan dönem dizilerini sizin için derledik.
Çemberimde Gül Oya
Senaryosunu ve yönetmenliğini Çağan Irmak’ın üstlendiği Çemberimde Gül Oya 3 Eylül 2004 yılında Kanal D’de ilk bölümüyle ekrana geldi. Çağan Irmak Asmalı Konak’tan sonra bir hayalini gerçekleştirmek istemişti ama tutma ihtimali bile vermemişti. Seyirci için Selda Alkor ve Şerif Sezer’den başka çok ünlü bir oyuncu yoktu. Ama hikâye sağlamdı. Belki tutmayacaktı ama tarihe adını yazdıracağı kesindi. Çağan Irmak yanına yardımcı yönetmeni Zeynep Günay’ı da alarak inandırıcılığı merkezine koyduğu bir oyuncu seçimi yaptı.
Selda Alkor, Özge Özberk, Mehmet Ali Nuroğlu, Şerif Sezer, Tuba Büyüküstün, Melisa Sözen, Işıl Yücesoy, Kenan Bal, Suzan Aksoy, Goncagül Sunar, Mahmut Gökgöz, Ümit Çırak, Nihal Menzil, Merih Ermakastar, Serdar Yeğin, Bülent Alkış, Kartal Balaban, Serhat Nalbantoğlu, Eylül Deniz Çolak, Füsun Erbulak, Ali Kıyak, Fırat Berk Konya Çemberimde Gül Oya’da rol aldı. Dizi; 1970’lerdeki sağ ve sol fraksiyonlarının arasında kalan, dönemin siyasi olaylarını fonuna alan Yurdanur ve Mehmet’in aşkını anlatıyor gibi gözükse de; aslında Mehmet’in yaşadığı tüm odaları kiraya verilen konakla Çağan Irmak bize Türkiye’nin çok kültürlülüğünü, farklılıklara saygıyı, ötekiyi anlamayı resmetmiştir.
Zira; sol fraksiyondan gelip siyasal yelpazenin sağında yer alan Dinçer Bey’in kızı Yurdanur’a aşık olan Mehmet, konağın sahibesi Rum asıllı Madam Niki, kızı ve damadı Almanya’da olan İstiklal Gazi’si babası ve torunuyla konakta yaşayan Egeli aile, Urfa’dan göçmüş kızları Zarife’yle yaşayan İbrahim ve Sultan, pavyonda ses sanatçısı olan Canan Cansev ve dostu Selo’yla o kpnak aslında Türkiye’nin resmi değil mi? Çağan Irmak’ın tutmayabilir dediği Çemberimde Gül Oya en çok onu şaşırtarak 40 bölüm ekrana geldi. Aradan yıllar geçti ama tadı da hala damağımızda kaldı.
Hatırla Sevgili
Tomris Giritlioğlu’nun proje tasarımını yaptığı, Nilgün Öneş, Şebnem Çitak ve Aylin Alıveren’in senaryosunu beraber kaleme aldığı, yönetmen koltuğunda önce Faruk Teber’in daha sonra Ümmü Burhan’ın oturduğu Hatırla Sevgili, 2006-2008 yılları arasında atv’de ekrana geldi. Beren Saat, Cansel Elçin, Okan Yalabık, Belçim Bilgin, Ayda Aksel, Lale Mansur, Avni Yalçın, Laçin Ceylan, Yıldız Kültür, Engin Şenkan, Ayfer Dönmez, Büşra Ayaydın, Turgay Aydın, Berk Hakman, Umut Kurt gibi önemli isimlerin rol aldığı Hatırla Sevgili, siyasi görüşlerinin farklılıkları sebebiyle araları açılmış iki eski dost olan Rıza ve Şevket’in çocuklarının birbirlerine aşık olmasını ve aşklarının dönemin siyasi gelişmeleriyle nasıl etkilendiğini anlattı bize.
Bu arada da bir nesle Türk siyasi tarihini öğretme görevini yaptı. Zira 1950’lerden 1980’lere uzanan 30 yıllık bir dönemi anlatan Hatırla Sevgili’de 27 Mayıs Darbesi, 22 Şubat 1962 ayaklanması, 20 Mayıs 1963 ayaklanması, 9 Mart 1971 Darbe Teşebbüsü, Altıncı Filo’yu Protesto Olayları, Kanlı Pazar, 12 Mart Muhtırası, Kızıldere olayı, 1973 ve 1977 Türkiye genel seçimleri, Kanlı 1 Mayıs, 16 Mart Katliamı, Fatsa Nokta Operasyonu ve 12 Eylül Darbesi gibi pek çok olay bir imkansız aşkı fonuna koyarak anlatıldı. Tartışmasız Türk dizi tarihinin en unutulmaz işleri arasına adını yazdırdı Hatırla Sevgili. 2 sezon 68 bölüm ekrana gelen Hatırla Sevgili izlemeyenlerin açıp açıp bakması gereken işlerden biri… Hatta izleyenlerin bile…
Bu Kalp Seni Unutur mu?
Tomris Giritlioğlu'nun yapımcılığını, Aydın Bulut’un yönetmenliğini, Nilgün Öneş’in senaristliğini üstlendiği “Bu Kalp Seni Unutur mu?” 2009-2010 yılları arasında Show TV’de ekrana geldi. Aslında bir nevi Hatırla Sevgili’nin devamıydı. 1980 darbesinden başlayıp 2002 yılına kadar anlatılacaktı. Bülent İnal, Melis Birkan, Okan Yalabık, Berrak Tüzünataç, Saygın Soysal, Tuba Ünsal, Tansel Öngel, Bülent Alkış, Engin Hepileri, Salih Güney,Hale Soygazi, Fatih Dönmez, Tuğçe Kumral dizide rol alan oyunculardı.
Dizi, 12 Eylül 1980 Darbesi’nden bir hafta sonrasının anlatılmasıyla başladı. Yıldız’ın işkence sahnelerinin ardından yakalanan Sinan’ın Diyarbakır Cezaevi süreci başladı. 12 Eylül döneminde Diyarbakır Cezaevi’nde yapılan işkenceler televizyonda gösterilebildiği kadar yayınlandı. O kadarı bile hepimizi mahvetti. Dizi aslında 80 sonrası değişimi, yalnızlaşmayı ve takımdan ‘ben’e dönüşmeyi anlatmayı amaçladı. Bunu da siyasetten ekonomiye, aşklardan arkadaşlık ilişkilerine değineek yaptı. Ancak ‘Bu Kalp Seni Unutur mu?’nun ömrü sadece 17 bölüm sürdü. Hem yapım şirketinin oyunculara ve ekibe para ödememesi sebep gösterildi, hem de RTÜK’ün dizinin sonunu istediği… ‘Bu Kalp Seni Unutur mu?’ izleyicinin gönlünde de yarım kaldı.
Ben Onu Çok Sevdim
Pana Film’in yapımını, Mehmet Bahadır Er’in yönetmenliğini, Seda Altaylı’nın senaristliğini üstlendiği ‘Ben Onu Çok Sevdim’ 2013-2014 yılları arasında atv’de ekrana gelmiştir. 1950 senesinde Demokrat Parti’yle iktidara gelen ve başvekil olan Adnan Menderes’in çalkantılı süreçlerden geçtiği siyaset yolculuğunun anlatıldığı dizide; Mehmet Aslantuğ Adnan Menderes, İdil Fırat Berin Menderes, Birce Akalay ise Ayhan Aydan’a hayat vermiştir.
Dünyanın ve halkının gözü önünde idam edilmiş bir başvekilin darağacına yürüdüğü yolu anlatırken; Kore Savaşı, Sovyetler tehdidi, Nato'ya giriş süreci ve hükümeti devirmeyi planlayan cunta yapılanması da anlatılmıştır. Çocuklarına ve eşi Berin Menderes'e sonsuz bağlı olan Adnan Menderes'in her türlü zorluğa birlikte göğüs gerdiği ailesi, yakın çalışma arkadaşları ve büyük bir aşka düştüğü Ayhan Aydan’ın anlatıldığı dizi 15 bölüm ekrana geldi. Adnan Menderes iktidarı mutlaka anlatılması gereken bir siyasi liderimizdi. Ben Onu Çok Sevdim istenilen başarıyı elde edemedi. İnşallah bu lideri tekrar biri dizi yapmaya karar verir. Çünkü hikayesi yarım kaldı.
Ve bonus! Bir Zamanlar Kıbrıs
Dün akşam ilk bölümüyle TRT 1’de ekrana gelen Bir Zamanlar Kıbrıs, Kıbrıs Türklerinin varoluş ve özgürlük mücadelesini konu ediniyor. Yapımını TMC Film, yapımcılığını Erol Avcı, senaryosunu Emre Özdür ve Başar Başaran, yönetmenliğini Hakan İnan’ın üstlendiği ‘Bir Zamanlar Kıbrıs’ dizisinde Ahmet Kural, Serkan Çayoğlu, Pelin Karahan, Tayanç Ayaydın, Gülper Özdemir ve Devrim Saltoğlu paylaşıyor.
1963 yılında sakız tüccarı Dereli ailesi, Kanlı Noel olarak bilinen olayların başlaması ile diğer Türk aileler gibi saldırıya uğrar. Birbirlerinden ayrı düşen aile fertleri kasabalarından sürülüp zorunlu bir göçe başlarken ailenin başındaki Kemal Dereli kendi ailesiyle birlikte göç yolundaki binlerce Türk’ün lideri haline gelir. Kıbrıs’ta yaşam mücadelesi sürerken Türkiye’den adaya gizli görevle yollanan Ankaralı ise Lefkoşa’da olayların seyrini değiştirir. Adada gizli kahramana dönüşen Ankaralı ve ayrı düştüğü nişanlısının hasretle ve yaşam mücadelesi ile harmanlanan aşkı da Dereli ailesinin hikayesi ile iç içe geçer. Gerçek olaylardan yola çıkılan hikâyede Rauf Denktaş-Dr. Küçük ve aileleri, Makaryos ve diğer Rum liderler ile Kıbrıs başroldedir. Bir Zamanlar Kıbrıs hiç şüphe yok ki, bir toplumsal acıyı gözler önüne sereceği için adını tarihe yazdıracak.
