Ortak yapım zordur.
Bir modelde genelde taraflardan biri çekimi/yapımı planlanan eserin hak sahibidir. Yani ortaklığın yaratıcı unsurudur. Genelde yaratıcı taraf kreatif süreçleri kontrol etmek ve ortaklar herhangi bir konuda ihtilafa düştüğünde karar veren taraf olmak ister. İşin öbür tarafında da genelde yapımı finanse eden yani parayı veren taraf vardır. Finansör taraf da parası çarçur edilmesin diye karar mekanizmasında onay mercii olmak ister. Taraflar karşılıklı haklar, yetkiler, yetkilerin kullanımı ve gelirlerin paylaşımı konusunda anlaşırlarsa ortaklık olur. Burada önemli kısım hak ve yetkilerin ortak yapım sözleşmesi ile kapsamlı, açıklayıcı ve net olarak kayıt altına alınmasıdır. Aksi halde yapımın tamamlanamaması da dahil türlü sorunlarla uğraşmak zorunda kalabilir taraflar. Mutabık kalınması gereken hayati önemde 3 husus var:
Kreatif kararlarda son söz kimin?
Örneğin oyuncu konusunda taraflar anlaşamazsa kimin dediği olacak? Senaryo kilitlenemezse son onayı kim verecek? Sette sanat yönetiminden memnuniyetsizlik varsa inisiyatifi kim kullanacak? gibi sorular ancak hak ve yetkilerin, kullanım koşullarının yazılı olarak belirlenmesi ile cevaplanabilir.
Diğer önemli soru..
Finansal kararlarda kim onay verecek?
Örneğin iki taraf başrol oynayacak isim konusunda anlaşamadı. Parayı veren taraf yaratıcı diğer ortağın istediği isimleri pahalı buldu. Veya çekimler için kullanılacak ana mekan seçiminde taraflar mekan kirasında anlaşamadı. Son sözü kim söyleyecek? Bu konuların tamamı sözleşme ile belirlenmelidir.
Ve hepsinden önemlisi... Taraflar birbirlerini her koşul ve şart altında denetleme hak ve yetkisine sahip olmalıdır. Örnek vermek gerekirse harcanan paraların nereye harcandığının kontrolü mutlak surette diğer tarafça yapılmalıdır. Bu bir rutine oturtulmalıdır.
Aksi halde ödenen, ödediğiniz bedelleri tekrar ödemek zorunda kalabilirsiniz. Zira başarısızlık durumunda taraflardan biri ortadan kaybolabilir.
Yapımcı olarak tecrübeyle sabittir, yazdıklarım pratikte karşılaştığım durumlar. O yüzden siz siz olun, ortak yapım yapacaksanız iyi bir hukukçunuz olsun. Hem iyi bir hukukçunuz olursa;
“İyi olursa Allah’tan, kötü olursa avukattan” mottosundan da faydalanmış olursunuz...
Dizidoktoru.com yazarlarından Av. Bülent Höke’nin cevap hakkını saklı tutuyorum tabii ki.