Oyuncu dizi tekrarından nasıl kazanır?
Kanalların aynı filmi 100 kere göstermesi halinde eser sahibinin hakları nedir?
Eser aynı zamanda bir ticari üründür. Bu ticari ürünün bir tüzel veya gerçek kişiye satışı ve haklarının devri, bilindiği üzere yazılı bir sözleşme ile yapılır.
Daha önceki yazılarımda kısmen bahsettiğim üzere, ürettiğiniz eserin hangi şart/bedelle satışını hak sahibi olarak kendi özgür iradeniz ile belirlersiniz. Yani; yapımcı ile anlaşan oyuncu/senarist/yönetmen eser üstündeki haklarını bir bedel karşılığı satarken (devrederken), aynı zamanda dizinin nerede, kaç kere, (bazen sınırsız) yayınlanacağını, tekraren yayınlanması halinde bir bedel alıp almayacağını da sözleşme ile belirler.
Oyuncu, senarist ve yapımcılara çözüm önerim; tekrar hakları ve manevi hakları sınırlı olarak devretmektir. Bu halde 10 yıl sonra bir kanalda kendinizi seyrederken aynı zamanda emeğinizin karşılığını bir kez daha almış olursunuz.
Geçen hafta, eser sahibinin maddi ve manevi haklarına örneklerle devam edeceğimi belirtmiştim. Ancak ‘Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre ‘eser’ kelimesinin tanımını yapmakta fayda görüyorum.
Fikir ve Sanat Eseri, eser sahibinin hususiyetini taşıyan ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar ve sinema eserleri türlerinden biri içine giren ve fikri çabayı gerektiren her nevi sanat ve fikir ürünüdür. Kanunumuzdaki tam tanımı budur.
Eser üstündeki hak sahibinin ‘maddi hakkı’ ise; bir eserden işlemek suretiyle faydalanma eseri çoğaltma, yayma, temsil ile, işaret, ses ve görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkını ifade etmektedir.
Eser sahibinin manevi hak tanımını geçen hafta yapmıştım. Örnekle; eser üstündeki manevi hak kavramını izah etmeye çalışacağım.
Bir yapımcı ya da kanal daha önce satın aldığı diziyi hak sahiplerinden izin/muvafakat almaksızın yeniden montajlarsa eser üstündeki hak sahibinin manevi hakkını ihlal etmiş olur ve hak sahibine karşı tazminat ve başkaca sorumlulukları doğar.
Sanatçının varlığıdır yapımcıyı var eden...
Yapımcı karşısında kendisini güçsüz hisseden oyuncu/sanatçı; sözleşme şartları oluşurken ağırlığını masaya koymalıdır.
Sanatçı (eser sahibi) olmadan yapımcının/kanalın milyon dolarları hiçbir anlam ifade etmez.
Sanatçı ve yapımcı vekilliği yapmış ve yapmakta olan bir hukukçu olarak önerim haklarınızı iyi bilmeniz ve yazılı sözleşmeye bu hakları ayrıntılı şekilde yazdırmanızdır.
İyi haftalar dilerim…
